رابەر تەڵعەت
هەرێمی كوردستان دوای ٢٠٠٣، گەشەی ئابووری و ئاوەدانی زۆری بەخۆیەوە بینیوە، هەروەك چۆن بەركەوتەی قەیرانی گەورەی ئابووری، سیاسی و ئەمنیش بووە! لەدایكبووانی ٢٠٠٠ ەكان بەدواوە؛ ئەوەی بە نەوەی زێد ناسراوە، لە بارودۆخێكی ناكۆكدا گەورە بوون: كرانەوەی دیجیتاڵی - گەشەكردن و قەیرانی ناوخۆیی و بێمتمانەیی! بۆیە وا گریمانە دەكەین، روانگەی ئەم نەوەیە بۆ سیاسەت و حوكمڕانی؛ تێكەڵەیەك بێت لە بێمتمانەیی، دڕدۆنگی و نائومێدی، لەهەمان كاتدا خواست بۆ گۆڕانكاری.
راپرسییەكانی ناوەندی توێژینەوەی سبەی بۆ ئەمساڵ، پێماندەڵێن رێژەیەكی بەرچاوی خەڵك متمانەیان بە حكومەتی هەرێم نییە، رێژەیەكی بەرزیش دیدێكی نەرێنییان بەرامبەر بە حزبەكان هەیە! واتا؛ پڕۆسەی سیاسی رووبەڕووی قەیرانێكی قووڵی شەرعییەت بووەتەوە! خەڵك حزبەكان وەك كۆمپانیای بەرژەوەندی كەس و بنەماڵەكان سەیردەكەن.
كاریگەریی ئەم قۆناغی راگوزەرە دێمۆگرافی و كۆمەڵایەتییەی هەرێمی كوردستان، دەتوانین لە چەند روویەكەوە هەست پێ بكەین: كۆچكردن، یان خواست بۆ كۆچی هەندەران لەناو خەڵك و گەنجەكان بەرزە. توندوتیژیی كۆمەڵایەتی لەسەر ئاستی خێزان و تاك، روو لە زیادبوونە. دیوارەكانی سۆشیال میدیا بوون بە سەرچاوەی جنێو و ناوزڕاندن و بەرهەمهێنانی توندوتیژیی گوفتاری و رەمزی. پۆپۆلیزم بووە بە ترێندی سیاسی و حوكمڕانی؛ هەموو هێزەكان، بە دەسەڵاتدارەكانیشەوە شەڕ بۆ رازیكردنی ئەم هەڵچوونانەی خەڵك و ئەم نەوەیە دەكەن! هیچ پڕۆژەیەكی جددی بۆ ریفۆرم، یان بونیادنانی هاووڵاتی و نەتەوە نابینرێت، یان ناتوانێت لەم قۆناغەدا سەركەوتوو بێت!
نەوەی زێد، كەمتر گرنگی بە گوتاری نەتەوەیی و مێژوویی دەدەن و زیاتر روویان لە كێشە رۆژانەییەكانە. بۆ نموونە هەر لە راپرسییەكانی ناوەندی سبەیدا، پەیوەندی لەگەڵ بەغدا، چارەسەركردنی قەیرانی مووچە لەپێشەوەی بایەخەكانەوەیە و كەمترین كەس باس لە ماددەی ١٤٠، ناوچە جێناكۆكەكان، یان بەهێزكردنی قەوارەی هەرێمی كوردستان دەكەن! خۆپیشاندانە بەردەوامەكانی مامۆستایان، فەرمانبەران و خوێندكاران، بۆ داواكردنی ماف و شایستە داراییەكانیان، شاهێدی ئەم گۆڕانكارییەن.
پرسی ناسنامە و كوردبوون بۆ نەوەی زێد، لە نەوەكانی پێش خۆی ئاڵۆزترە. ئەوان لە سایەی حكومەتی هەرێم و پەروەردەیەكی كوردیدا گەورە بوون و زیاتر لە هەر نەوەیەكی تریش لە رێگای ئینتەرنێتەوە بە جیهانی دەرەوە بەستراونەتەوە و دەستیان بە زانیاری و مەعریفە دەگات؛ بۆ ئەوان شوناس، بابەتێكی فرەڕەهەندە! ئەوان زۆرجار كوردایەتی وەك پاساوێك بۆ بەردەوامبوون لە خراپ بەكارهێنانی دەسەڵات و حوكمڕانیدا دەبینن. دیوێكی گرنگی شوناس بۆ ئەم نەوەیە، پەیوەندی بە مافەكانەوە هەیە.
ئەنجام؛ بۆ هەرێمی كوردستان، نەوەی زێد ئاڵەنگاریی و دەرفەتە. نائومێدی ئەم نەوەیە زەنگی ئاگاداركردنەوەیە بۆ حوكمڕانی؛ چیتر گوتاری نەتەوەیی و شانازیی مێژوویی بەس نییە بۆ پاراستن و پێشخستنی هەرێم! دێمۆگرافیای گەنج بۆمبێكی تەوقیتكراوە، ئەگەر لە پڕۆسەیەكی چاكسازی راستەقینەدا بۆ گەشەپێدان، راهێنان و ئامادەكردن بۆ خستنەسەرپێی ئابوورییەكی كارا و بەرهەمهێنەر و دابینكردنی ژیانێكی شایستەتر؛ سوودی لێوەرنەگیردرێ، دەكرێ ببێتە سەرچاوەی تەقینەوەیەكی كۆمەڵایەتی و سیاسی وێرانكەر.
ئایندەی ئەم هەرێمە، بەندە بە توانایی سیستەمە سیاسییەكەوە بۆ خۆنوێكردنەوە و وڵامدانەوەی خواستەكانی ئەم نەوەیە. گۆڕانكاری لە فەلسەفەی سیاسی و حوكمڕانی، پێكهاتەی حزبەكان و شێوازی حوكمڕانی، چیتر بژاردە نییە، بەڵكو پێویستییەكی چارەنووسسازە بۆ مانەوە و بەهێزبوونی هەرێمی كوردستان.
